Noc Kultury z naturą w tle. Poznaj botaniczne atrakcje tegorocznej edycji

Lubelska Noc Kultury odbędzie się już 3/4 czerwca. Po raz 17. uliczki Starego Miasta w Lublinie przemienią się tak, że nawet mieszkańcy i stali bywalcy nie będą w stanie ich rozpoznać. Na 7 godzin miastem zawładnie dzika roślinność.

W tym roku w programie Festiwalu dużo miejsca zajmują instalacje botaniczne związane ze światem przyrody. Na uczestników spadnie deszcz kwiatów, na ulicy wyrośnie trawnik, a grzyby opanują zapomniane podwórka i bramy. Liczne instalacje artystyczne zaskoczą oryginalną formą i przeniosą w miejsca niecodziennie, prosto do baśniowej krainy.

Na każdym kroku czekać będą niesamowite świetlne instalacje i dzika roślinność, a to wszystko w samym centrum miasta! Miejscem, które przejdzie najbardziej spektakularną metamorfozę i na kilka godzin zamieni się w raj dla wszystkich miłośników natury będzie z pewnością plac Po Farze. 520 mkw. żywej trawy sprawi, że uczestnicy będą mogli spędzić błogi czas w samym sercu zielonej oazy. Dodatkowo artyści plecionkarstwa odtworzą część łuków dawnej budowli, interpretując od nowa zarysowane fundamenty.

– Chcemy skonstruować szereg wiklinowych łuków (plecionych na lekkim metalowym stelażu) na ruinach lubelskiej Fary, w miejscach, w których podobne łuki, tyle że kamienne i dźwigające ciężar potężnego sklepienia, stały w czasach świetności kościoła. Teraz nasze łuki będą dźwigać tylko ciężar nieba. Będą wyrastały z drewnianych podstaw ustawionych na resztkach kamiennych fundamentów dawnej świątyni. Całe założenie to zakrojony na dość dużą skalę, nowatorski eksperyment rzeźbiarsko-architektoniczny robiony jednak z dbałością o bezpieczeństwo i stabilność konstrukcji. Chcemy symbolicznie zrekonstruować, ożywić miejsce, w którym z ziemi wystają ruiny fundamentów kościoła farnego, martwe i łyse. Będzie to rekonstrukcja niefrasobliwa, szkicowa, efemeryczna – opowiada Jan Sajdak, autor instalacji „ Plac po…”.

Kolejną instalacją, która z pewnością zaskoczy uczestników Festiwalu jest Roślinny portal zlokalizowany na placu Łokietka.

– Dziesiątki makramowych kwietników wypełnionych żywymi, zielonymi roślinami będą zwisać nad głowami przechodniów, tworząc jedyny w swoim rodzaju oddychający portal. Myślę że naturalny, bawełniany sznurek idealnie skomponuje się z roślinami, które w betonowej przestrzeni miasta dadzą ukojenie i stworzą przestrzeń do odpoczynku. Instalacja przemyci na ulice Lublina styl boho z dodatkową dawką tlenu. Zieleni nigdy za wiele! – opowiada autorka, Adrianna Tomczak.

Na ulicy Grodzkiej 7 zagości instalacja „Wisteria”, za sprawą której fasadę kamienicy opanują dzikie rośliny.

– Wyobraziłam sobie idealne miejsce… Wybujałe pnącza we wszystkich możliwych odcieniach zieleni oplatające starą kamienicę w moim ukochanym miejscu, Starym Mieście w Lublinie. Pierwotną inspiracją mojej pracy były bajkowe pędy Wisterii, ale jak to bywa w takich przedsięwzięciach wizja ewoluowała, dzięki czemu w pierwszy weekend czerwca zobaczymy krzyżówkę natury i baśni. Będzie dużo liści i soczystej zieleni. Na tę jedną, wyjątkową noc, balkon przy ulicy Grodzkiej 7 zostanie „zjedzony” przez wijące się, tajemnicze pnącza – mówi autorka instalacji, Wioletta Stafińska.

Cały program dostępny jest na stronie internetowej www.nockultury.pl

Wybrane wydarzenia Nocy Kultury 2023 związane z botaniką:

Korzenie światła | 19.00–02.00 | Zaułek Hartwigów
Rośliny w mieście nie tylko służą człowiekowi, dając cień i miejsce odpoczynku. Istoty te są równie wrażliwe jak my. Reagują na światło i wilgotność, szukają sobie miejsca w pęknięciach chodnika. Drzewa komunikują się i dbają o siebie wzajemnie poprzez podziemny system korzeniowy. A tej nocy możemy zobaczyć, jak wygląda u nich przekazywanie sobie sygnałów. Instalacja będzie próbą połączenia się z naturą i oddania głosu roślinności miejskiej, przestrzeń migoczących świateł i dźwięków, szumiących drzew.
Autorka: Alicja Sadowska

Zielone Źrenice | 19.00–02.00 | ul. Rynek 19 (okna na I piętrze) oraz ul. Jezuicka 2 (okna na I piętrze)
Projekt „Zielone Źrenice” zakłada serię dwóch prac fotograficznych poświęconych magii i niepowtarzalnemu pięknu przyrody, która nas otacza i pobudza do działania. Przyroda jest częścią naszej wrażliwości i dobrego samopoczucia, daje bezpieczeństwo i jest nieodłączną architekturą naszej egzystencji. Cztery prace wkomponowane w ramy okienne jak oczy, które każdego dnia spoglądają na świat, będą patrzyły na mieszkańców Lublina. Zdjęcia będą uwrażliwiały przechodniów na przychylność tego miejsca, jakim jest miasto Lublin.

Autor: Konstanty Domański

Roślinny portal | 19.00–02.00 | plac Łokietka

Zobaczymy dziesiątki ręcznie wyplecionych kwietników z naturalnego sznura bawełnianego, które wypełnione żywymi roślinami stworzą zielone, oddychające wrota miasta.
Autorka: Adrianna Tomczak

Ptasie osiedle | 19.00–02.00 | ul. Grodzka 5a – Pub Bałagan

Ptasie osiedle to projekt, który ma na celu połączenie natury i sztuki. 20 kolorowych dekoracyjnych domków dla ptaków stworzy artystyczną wizję prawdziwego osiedla. Każdy domek pomalowany jest w wyjątkowy sposób jaskrawymi barwami, co przyciągnie uwagę ludzi i przypomni o losie naszych skrzydlatych przyjaciół.
Autorka: Tetyana Falalieieva

Deszcz kwiatów | 19.00–02.00 | Zaułek Panasa

W Zaułku Władysława Panasa wyrośnie interaktywna instalacja artystyczna. Żeby ją znaleźć, podążaj za girlandami. Zaprowadzą Cię one do naszej zaczarowanej przestrzeni i konewki, z której zamiast wody będzie lał się strumień kwiatów.

Autorami instalacji artystycznej jest grupa młodzieży z Pracowni Scenografii i Muralu Bałagan w Bełżycach.

Autorzy: Pracownia scenografii i muralu – bałagan.

Świetlane lasy | 19.00–02.00 | Zaułek Hartwigów

Instalacja składa się z trzech „lamp”, każda przedstawiająca rośliny z Polski, Ukrainy i Białorusi. Na świetlistych słupach umieszczone są akwaria z lasami w szkle, które tworzą swoisty ekosystem.

Autorka: Aleksandra Niewada-Wysocka

Okno na świat… roślin | 19.00–02.00 | ul. Archidiakońska 1 – wnęka okienna

Kwiaty w oknie? Okno w kwiatach! Tej nocy okno kamienicy zostanie wypełnione kwiatami, ziołami i zielenią sezonowych roślin. Budynek pełen historii zostanie ożywiony świeżą i młodą roślinnością. Instalacja ma przypominać, że obcowanie z naturą i jej pięknem jest naszą głęboką potrzebą oraz dawać okazję do doświadczenia, że miejsce dla roślin jest wszędzie – również w samym środku miasta!
Autorka: Dorota Baran

Twarzą w twarz z obrazami natury | 19.00–02.00 | ul. Archidiakońska 1 – wnęka okienna

A co by było, gdyby to okna wyglądały na przechodniów, a nie na odwrót? Instalacja przedstawia ramę umiejscowioną we wnęce okiennej wypełnionej po brzegi grzybami w połączeniu z technologią LED stworzoną przez człowieka. To seria barw przenikających się naturalnie, miejsce spotkań, gdzie natura i człowiek patrzą sobie prosto w twarz. Dziś popatrz naturze w twarz i powiedz jej komplement. Ta instalacja to szansa, żeby jej podziękować. Tej nocy Natura i Człowiek będą sobie równe.
Autorka: Patrycja Krzewska

Wonderland | 19.00–02.00 | ul. Grodzka 5a – Pub Bałagan

Przyjdź i poczuj się jak w bajce. Projekt „Wonderland” to połączenie sztuki wizualnej z muzyką elektroniczną. Świetliste formy w kształcie grzybów stworzą idealny klimat przestrzeni podwórkowej pubu Bałagan, a rozrywkę zapewnią wyjątkowi DJ-e.
Autorzy: grupa studentów II roku malarstwa – Wydział Artystyczny UMCS w Lublinie, pod kierunkiem Barbary Niścior

Matka natura przetrwa w każdych warunkach. A My? | 19.00–23.00 | plac Rybny

Instalacja przedstawia kontener wypełniony śmieciami, który jest umiejscowiony w niezbyt urokliwej okolicy. Z kontenera wypływają liczne odpady, w tym wykonane ze śmieci oraz plastiku sztuczne, brudne kwiaty. Pomiędzy odpadami widać małe zalążki roślin. Sztuczne kwiaty, im dalej od śmieci, zamieniają się w piękną i żywą roślinność. Projekt ma na calu zwrócenie uwagi na pogarszający się stan naszej natury, bierność ludzi wobec tego faktu, chęć zastąpienia żywej roślinności sztuczną i bagatelizowanie skali tego problemu. Liczne pożary, trzęsienia ziemi, powodzie. Natura odrodzi się w każdych warunkach. Czy my jako gatunek poradzimy sobie w obliczu katastrofy?
Autorka: Dominika Cichocka

Plac po… | 19.00–02.00 | plac Po Farze
Plac Po Farze w nowej odsłonie z pewnością Was zadziwi, a to za sprawą 520 m² żywej trawy rozłożonej we wnętrzu murów kościoła i drzewa, które stanie w nawie głównej. Przestrzeń, która jest jasną plamą koloru piaskowca na mapie Starego Miasta, na ten wieczór stanie się zieloną oazą. Oprócz tego artyści plecionkarstwa odtworzą część łuków dawnej budowli, interpretując od nowa zarysowane fundamenty.
Autorzy: elementy zielone –Polub zieleń

elementy wyplatane – Jan Sajdak, Ewa Dąbrowska i wolontariusze

konstrukcja nośna łuków – Piotr Kloc, Seweryn Wlazło

Elementy ze szkła i wikliny – Karolina Karpińska

Wisteria | 19.00–02.00 | ul. Grodzka 7 – balkon narożny

Symbolika wisterii kojarzona jest głównie z kulturą Japonii i Chin, gdzie oznacza zarówno szczęście, witalność, nowy początek, jak i powitanie kogoś w nowym mieście lub domu oraz
wyrażanie uczuć komuś wyjątkowemu. Także witajcie w ten wyjątkowy wieczór na zupełnie odmienionym placu Po Farze.
Autorka: Wioletta Stafińska

Liście Królowej Wiktorii | 19.00–02.00 | plac Łokietka

Liście Królowej Wiktorii to roślina naturalnie występująca w dorzeczu Amazonki w Ameryce Południowej. W ojczyźnie nazywana jest przez Indian „talerzami wodnymi”. Obecnie jest uprawiana w wielu ogrodach botanicznych w strefie umiarkowanej w ogrzewanych basenach. W sprzyjających okolicznościach pojawia się w warunkach miejskich, niezwykle rzadko i tylko na siedem godzin.
Autorka: Wioletta Stafińska

Instalacja artystyczna | Ogród osobliwości & Przywale | 19.00–2.00 | ul. Szambelańska Wizualna uczta dla zmysłów, która zaprasza do podróży pośród natury i sztuki. Głównym elementem tej instalacji będzie dywan z żywej trawy, który poprowadzi nas ulicą Szambelańską wśród staromiejskich kamienic. Nad głowami publiczności zawiśnie olbrzymi ogród osobliwości, który składać się będzie z organicznych form w postaci olbrzymich lampionów.
Autorzy: Studenci WA UMCS w Lublinie – Pracownia Scenografii pod kierunkiem Jarosława Koziary, Polub zieleń
Produkcja specjalna Warsztatów Kultury w Lublinie.

Tu mi kaktus wyrośnie | 19.00–02.00 | ul. Ku Farze

Noc Kultury to wyjątkowy czas, kiedy kaktusy można głaskać i przytulać!
„Dziwne, kapryśne, niebywałe formy,
Szaleństwo linii i maligna wzorów,
Jakby natura wyszła nagle z normy,
Znudzona cudną harmonią swych tworów”.

Henryk Zbierzchowski, „Kaktusy”, ze zbioru „Ogród życia”
Autorzy: Otulanie włóczką, oraz Seniorki z Ukrainy dziergające w ramach “Kawiarenki”

Zarastanie | 19.00–02.00 | Brama Rybna – podniebie

Natura zawsze w końcu wygra z cywilizacją, nawet symbolicznie, wystarczy poczekać…
Tak właśnie się stało w Lublinie w 2023 roku, gdzie motywy roślinne zabytkowej polichromii z Piwnicy pod Fortuną rozrosły się i wykiełkowały w okolicy Bramy Rybnej.
Autor: Michał Stachyra

Noc w Browarze | ul. Bernardyńska

Bottle green | 19.00–02.00

Instalacja Pawła Adamca wykonana przez Słuchaczy SPPSS z kierunku florysta. To zielona oaza pośród zabytkowej architektury Browaru Perła. Przestrzeń odpoczynku wśród żywych zielonych roślin, niepowtarzalny miniogród z huśtawką.

Przy rzece (film) | 21.15 i 00.00
Świt, gąszcz i sylwetki pracujących. Dźwięk ścinanych gałęzi. Miarowy rytm pracy robotników, którzy zajmują się regulacją brzegu Wisły. Po drugiej stronie rzeki powoli wyłania się Warszawa. Poetyckie zdjęcia, montaż i efekty dźwiękowe nawiązują do klasyki polskiego dokumentu.

Miasto Zieleń się | 19.00–02.00 | ul. Ku Farze

Innowacyjna instalacja artystyczna, która wykorzystuje piękno naturalnej roślinności do wzbogacenia przestrzeni miejskiej i przypomina nam, że natura może być obecna w każdym miejscu i czasie.

Autor: Polub zieleń

Mrowisko | 19.00–02.00 | ul. Grodzka 7 – brama

Ideą projektu jest stworzenie schematycznej dioramy lubelskiego „mrowiska”. Kartonowa konstrukcja wielkości ramy okiennej będzie przedstawiać mrówcze ścieżki oparte na planie miasta Lublin. Praca zostanie ucharakteryzowana na skaliste terrarium bądź wnętrze jaskini za pomocą piasku, barwników i zebranych naturalnych materiałów. Między ścieżkami umieszczone będą przedstawienia owadów stylizowane na malarstwo naskalne. To insekty z rodzimej fauny, których obecność jest istotna dla funkcjonowania lokalnych ekosystemów. Taka prezentacja, oprócz tworzenia ciekawych form plastycznych, spełnia również funkcję edukacyjną. Przykładowo umieszczenie na niej zapylaczy innych niż pszczoła miodna zwróci uwagę na bogactwo przyrody. Umieszczona obok legenda wyjaśni, jakie zwierzęta są przedstawione i jakie mają znaczenie. Powiązanie ich z rozległą siatką miasta podkreśli ich niezbędność dla ludzkiego społeczeństwa.

Autorzy: Zuzanna Pitucha, Stanisław Kamiński

Grzybnia | 19.00–02.00 | Zaułek Hartwigów

Największy organizm świata, misterna struktura, która odżywia się i rozmnaża. Sieć komunikacji roślin. Dla niektórych monstrum, dla innych kolacja, dla jeszcze innych moderator, który pozwala na ciągłe krążenie materii. Grzybnia potrafi niszczyć. A wszystko co zniszczone, pokrywa warstwą nowego życia i pozwala zacząć jeszcze raz, i jeszcze raz, i jeszcze raz. Grzybnia jest wszędzie. Bądźmy mili dla grzybni. Instalacja to próba przywitania się z grzybnią, oddania jej szacunku i docenienia jej estetycznej strony.
Autorki: Lena Jungowska, Martyna Tysia Denis

Fot. Natalia Ogłoszka/Warsztaty Kultury