Jarmark Jagielloński zmienia nazwę. Tegoroczna edycja wydarzenia trwać będzie od 19 do 21 sierpnia i odbędzie się pod szyldem Festiwal Re:tradycja.
Nazwa Re:tradycja jest dobrze znana dotychczasowym uczestnikom wydarzenia, ponieważ od 2016 roku pod tym tytułem odbywa się jeden z głównych koncertów festiwalu. Ideą koncertu będącego specjalną produkcją Warsztatów Kultury w Lublinie jest łączenie na jednej scenie talentów i doświadczeń mistrzów muzyki tradycyjnej oraz artystów znanych szerokiej publiczności. Ten dialog tradycji ze współczesnością dostrzeżemy także w wielu innych modułach festiwalu.
Za zmianą nazwy festiwalu idzie również nowa odsłona graficzna, której autorem jest Maciej Wróblewski. Współczesny projekt ukazuje przenikanie się światów, elementów i kultur, swoją dynamiczną formą oddając charakter całego wydarzenia. Nie wskazując jednoznacznie na temat festiwalu, pozwala na szeroką interpretację i własne poszukiwania nowych znaczeń tradycji.
– Nie odcinamy się od tradycji związanych z Jarmarkiem Jagiellońskim. Przez wiele lat ten festiwal ewoluował i zmieniały się punkty ciężkości, akcenty i nasze spojrzenie na to co się dzieje na ulicach Starego Miasta w Lublinie. Decyzja o zmianie nazwy podjęta została jednomyślnie – mówi Grzegorz Rzepecki, dyrektor Warsztatów Kultury.
Teraz Jarmark Jagielloński będzie częścią festiwalu Re: Tradycja. Odwiedzający festiwal nadal będą mieć możliwość spotkania z autentycznymi rzemieślnikami, którzy z pełną świadomością, odpowiedzialnością oraz wrażliwością podchodzą do twórczego kontynuowania tradycji.
– Mam nadzieję, że w tym roku festiwal spotka się z trochę inną refleksją niż taką jaka była do dzisiaj. Przez te 15 lat to wydarzenie zdobyło liczne nagrody, nominacje i wyróżnienia będąc jednym z najważniejszych wydarzeń związanych z kulturą tradycyjną – dodaje dyrektor.
Muzyka – koncerty i potańcówki
W 2022 roku na uczestników wydarzenia czekają zarówno koncerty muzyki tradycyjnej,
jak i inspirowanej tradycją. Podczas trzech muzycznych dni festiwalowych zespoły będą występować na scenie głównej, umiejscowionej na Błoniach pod Zamkiem oraz w kameralnej przestrzeni Bazyliki oo. Dominikanów.
Festiwal otworzy kolejna odsłona muzycznej produkcji „re:tradycja”, która zakłada łączenie artystów znanych szerszej publiczności z artystami reprezentującymi świat muzyki i śpiewu tradycyjnego. Artyści zaproszeni do stworzenia projektu zabiorą Państwa w miejsca, w których stykają się i przenikają ze sobą trzy kultury. Wschodnia Polska oraz zachodnie części Ukrainy i Białorusi to krainy, które choć przypisane dziś różnym krajom i posługujące się innymi językami, nadal pozostają w niedostrzegalnym i częściowo zapomnianym dialogu.
Za opracowanie merytoryczne koncertu odpowiada Maniucha Bikont, która zaprosiła do współpracy kontynuatorki tradycji wokalnych z terenów Polski, Ukrainy i Białorusi. Są to Tetiana Sopiłka, Nasta Niakrasava, Daria Butskaya oraz Julita Charytoniuk. Wystąpią one na scenie z podlaską mistrzynią śpiewu tradycyjnego, panią Wierą Niczyporuk z Malinnik oraz Męskim Zespołem Muzyki Cerkiewnej Katapetasma. Za muzycznym opracowaniem projektu stoi Bartosz Weber, który wraz z Miłoszem Pękalą, Michałem Fetlerem i Ksawerym Wójcińskim wypełni koncert instrumentalną interpretacją motywów muzyki tradycyjnej.
Sobotni wieczór to uczta dla miłośników tradycyjnej muzyki skrzypcowej zestawionej ze współczesnymi aranżacjami i instrumentarium. Koncert pełnego energii zespołu Zawierucha spodoba się zarówno niestrudzonym tancerzom, jak i wszystkim, którzy w muzyce poszukują dużej dawki improwizacji oraz brawury. Natomiast pochodząca z Finlandii grupa Pauanne to zespół, który badając nagrania archiwalne, odkrywa bogactwo pieśni z dawno zaginionej tradycji fińskiej muzyki ludowej.
Festiwalowy dzień zakończy potańcówka, podczas której do tańca zagrają kapele wiejskie i zespoły składające się z uczennic i uczniów muzyków tradycyjnych. Tańce otworzy występ Orkiestry Jarmarku Jagiellońskiego, która już od kilku lat jest gospodarzem festiwalowych potańcówek. Podczas potańcówki zagra również Kapela Romana Wojciechowskiego z Tomaszowa Mazowieckiego czy Kapela Odloty.
Jarmark Jagielloński – biżuteria i ozdoby
W tym roku moduł rzemieślniczy, czyli Jarmark Jagielloński, będzie trwać dwa dni. W festiwalową sobotę oraz niedzielę uczestnicy wydarzenia spotkają się z około 140 twórcami, którzy pozwolą im poznać kulturę i tradycje wielu regionów Polski, ale także krajów sąsiednich – Litwy, Ukrainy czy Słowacji. Rzemieślniczym tematem przewodnim będzie tradycyjna biżuteria i ozdoby.
Na stoiskach twórców znajdzie się zarówno polska, jak i litewska biżuteria z bursztynu, różnorodne formy metalowych ozdób pochodzących z regionów bałtyckich, misternie tkane krajki i pasy, wyroby kaletnicze górskich mistrzów, czapki tradycyjne, takie jak gamerki, magierki czy maciejówki, a także ukraińskie korale i wieńce ślubne. Wielu z nich będzie prowadziło pokazy wyrobu swoich prac, niektórzy podczas festiwalu staną się także nauczycielami, pod których czujnym okiem uczestnicy będą mogli spróbować swoich sił w danym rzemiośle.
Wystawy i kino festiwalu
Wystawy i kino będzie w tym roku skupione wokół kultury Ukrainy. W trakcie trwania festiwalu zaprezentowana zostanie wystawa fotografii archiwalnej pochodzącej ze zbiorów Narodowego Centrum Kultury Ludowej i Muzeum Ivana Honczara w Kijowie. Jest to zbiór, którego pracownicy muzeum dokonali w ostatnich miesiącach, by tym sposobem podkreślić bogactwo i różnorodność kultury tradycyjnej Ukrainy. Jest to walka o zachowanie swojego dziedzictwa, do której zostali zmuszeni.
Drugą wystawą będzie prezentacja malarstwa i rzeźby Ivana Prykhodko, wybitnego twórcy zaliczanego do ostatnich autentycznych żyjących artystów ludowych. Wystawa prezentowana będzie w przestrzeniach galerii OPT Gardzienice mieszczącej się na Starym Mieście w Lublinie. Ivanowi poświęcony będzie również film „Ziemia Ivana” (reż. Andrii Lysetskyi).
Tradycyjna kultura Ukrainy bliska jest również Andrzejowi Bieńkowskiemu, który w swojej pasji pracy etnografa i dokumentalisty kultury zrealizował kilka wypraw terenowych na terytorium Ukrainy. Autor mówi: Filmowaliśmy od 2003 roku na północy – od granicy z Polską aż za Kijów.
Instalacja
Jak co roku w Bramie Krakowskiej pojawi się także instalacja artystyczna nawiązująca do pająka ludowego. Pracę inspirowaną tradycyjnymi ozdobami wykona Ewelina Kruszyńska, artystka i animatorka, zajmująca się designem oraz łączeniem działań związanych z ekologią i ogrodnictwem ze sztuką i animacją kultury.
Program dla dzieci
Nie zabraknie ulubionego Podwórka Re:tradycji (znanego dawniej jako Jarmarkowe Podwórko), wypełnionego dawnymi grami i zabawami, które w sobotę i niedzielę rozgoszczą się na Błoniach pod Zamkiem. Każdego dnia festiwalu na patio Warsztatów Kultury odbędą się spektakle, które ucieszą nie tylko dzieci. „Dawne zabawki ludowe w Polsce” to muzyczny spektakl dla dzieci i rodzin ukazujący piękno i pomysłowość tradycyjnych polskich zabawek. Spektakl tworzy m.in Piotr Rogaliński – muzyk, animator i rzemieślnik, który jest autorem przygotowanych do spektaklu zabawek opartych o tradycyjne wzory.
Fot. Dominika Polonis
