Zabytkowa kamienica przy placu Zamkowym jest codziennie mijana przez setki osób. Większość z nich nigdy nie zastanawiała się nad jej historią. Zmieniło się to, gdy w oknach budynku pojawiły się zdjęcia Beaty Kozidrak, wokalistki i współtwórczyni zespołu Bajm.
Zdjęcia artystki, która urodziła się w Lublinie, pojawiły się w kamienicy w związku z planowanym na 31 sierpnia jubileuszowym koncertem podsumowującym 40-letnią działalność zespołu Bajm. Koncert na placu Zamkowym odbędzie się w ramach lubelskich obchodów Dnia Solidarności i Wolności. Powszechnie wiadomo też, że właśnie w tej kamienicy Beata Kozidrak spędziła dzieciństwo.
Postanowiliśmy poznać przeszłość budynku przy ul. Grodzkiej 36a. Kamienica znajduje się na rogu Grodzkiej i Kowalskiej. Łącznie budynek ma prawie 1000 mkw. powietrzni użytkowej. Pochodząca z połowy XVII wieku budowla, złożona jest z trzech fasad: południowej, północnej i wschodniej. Na jej tyłach znajduje się dwupoziomowe podwórko.
Rys historyczny
Kamienica przy Grodzkiej 36a jest jedną z najwcześniejszych i najokazalszych kamienic mieszczaństwa żydowskiego. Na parterze mieściły się lokale użytkowe – sklepy, kawiarnie, a na górze mieszkania. Prawdopodobnie część lokali czynszowych od strony ul. Kowalskiej i alkierz pełniły funkcję zajazdu.
Kamienica przez lata zmieniała właścicieli. Jednym z nich był Lewek Moszkowicz Leybe, który w 1752 kupił działkę ze zgliszczami po pożarze kamienic Grodzka 36a i Kowalaka 17. W tym samym roku został zobowiązany przez Radę Miasta Lublina do natychmiastowego rozpoczęcia budowy domu murowanego.
Zgodnie z ówczesnym prawem Żydom nie można było mieszkać na terenie miasta, jednak ze względu na zły stan Bramy Grodzkiej, Rada Miasta zastosowała wybieg i sprzedała Leybie działkę leżącą w obrębie murów. Zadaniem nowo powstałego budynku miało być wsparcie Bramy Grodzkiej.
Lata wojenne
Przez lata budynek przechodził w ręce różnych właścicieli. W 1858 r. Haimow Kleinmanow, który kupił nieruchomość, przekształcił kamienicę przy Kowalskiej 17 w oficynę tej przy Grodzkiej 36a. Nowy właściciel dobudował drugie piętro alkierza wschodniego od strony obecnego pl. Zamkowego. Kamienica była własnością Kleinmanów do czasów likwidacji getta. Podczas II wojny światowej budynek został uszkodzony.
Po wojnie nieruchomość przeszła na rzecz Skarbu Państwa. Usunięto zniszczone elementy oraz przywrócono kształt bryły z XVIII wieku. Parter budynku przekształcono w piwnice, zasypując okna i drzwi. Dawnej oficynie przy Kowalskiej 17 przywrócono stan samodzielnego budynku.
Sławni lokatorzy
W latach 70. jako dziecko mieszkała tutaj wraz z rodziną Beata Kozidrak. Był to pierwszy adres rodziny Kozidraków. Wokalistka zespołu Bajm miała swój pokój na ostatnim piętrze kamienicy. Wyprowadziła się z niej mając 12 lat. Nie zapomniała jednak o urokliwej kamienicy, z okna której podziwiała Zamek Lubelski i plac Zamkowy. Sentyment do domu z dzieciństwa pokazała, pisząc piosenkę pt. „Lublin, Grodzka 36a”.
Wcześniej mieszkańcem tej kamienicy był aktor Stanisław Mikulski, odtwórca roli Hansa Klossa w kultowym serialu „Stawka większa niż życie”. W latach 1952-1964 występował na scenie Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie i wtedy zamieszkał w Lublinie.
Kamienica szuka właściciela
Obecnie budynkiem zarządza Lubelskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej. Bezpośrednie sąsiedztwo Starego Miasta jest niewątpliwie dużym atutem nieruchomości, jednak nadal szuka ona nowego właściciela. Wewnątrz stale prowadzona są prace remontowe.
Dziękujemy firmie Lublinvest za udostępnienie wyników badań, dotyczących historii kamienicy.
