Muzeum Regionalne im. Janusza Petera przybliża bogatą historię Tomaszowa Lubelskiego i okolic. 5 działów tematycznych, ponad 15 tysięcy eksponatów i liczne wystawy czasowe to idealny sposób na poznanie regionu i historii miasta.
Zbiory muzealne
W muzeum znajduje się 5 działów. Dział archeologii dokumentuje dzieje regionu tomaszowskiego od epoki kamienia do średniowiecza. Zbiory działu pochodzą z wykopalisk archeologicznych oraz przekazanych do działu luźnych znalezisk. W muzeum znalazły się też zabytki z epoki brązu, okresu wpływów rzymskich i wczesnego średniowiecza pochodzące z wykopalisk w Komarowie, Tyszowcach, Podlodowie, Jurowie i Czermnie.
W dziale historii znajdziemy dokumenty, broń białą i palną z różnych okresów historycznych. Trafiło tu też uzbrojenie i oporządzenie żołnierza polskiego z II wojny światowej. Najciekawszymi zabytkami w dziale są miecz z początku XV w., pochodzący z Komarowa, XVIII-wieczne pistolety skałkowe, pieczęć Tomaszowskiego Rządu Narodowego z powstania styczniowego, tablice ze słupów granicznych z granicy między Królestwem Polskim i Galicją, kolekcję broni pochodzącą z pobojowisk pod Tomaszowem z września 1939 roku, a przede wszystkim sztandary pułków – 5 strzelców podhalańskich, 23 artylerii lekkiej oraz 1 batalionu saperów.
Numizmatyka, medalierstwo i falerystyka otrzymały w muzeum specjalne miejsce. Znajdują się tu monety starożytne z okresu wpływów rzymskich, monety polskie i obce od średniowiecza do czasów najnowszych, takie jak denary czeskie z XI wieku, denar Bolesława Krzywoustego, goldguldeny Ludwika Węgierskiego i Zygmunta Luksemburskiego. W dziale umieszczono również monety z okresu panowania Jagiellonów. Dział zgromadził 20 skarbów monet polskich i obcych z XVII – XVIII wieku (w tym jeden złotych dukatów), pochodzących z terenu powiatu tomaszowskiego oraz sąsiednich regionów.
Dział etnografii prezentuje kulturę materialną i twórczość tomaszowskiej wsi. Dokumentuje też jej obyczaje. Znajdziemy tu narzędzia pracy rolników z XIX i początków XX wieku, narzędzia służące do obróbki drewna , narzędzia tkackie, przedmioty służące do przygotowania pożywienia oraz utrzymania czystości. To tu znajdziemy też meble ludowe i kolekcję ludowych strojów z różnych miejscowości powiatu.
Dział sztuki gromadzi zabytki sztuki polskiej i obcej od XV do XX wieku. Liczną grupę w zbiorach stanowi sztuka sakralna. Znajdują się tu ikony prawosławne i unickie z XVII – XIX wieku, malowane na deskach. Do najcenniejszych zabytków w dziale należą: rzeźba przedstawiająca św. Jakuba z XV wieku oraz ikona Zaśnięcie Matki Boskiej malowana na desce cyprysowej, pochodząca z I połowy XVII wieku.
Wystawy
Wystawy stałe prezentują pradzieje regionu, dzieje Tomaszowa i okolic z XVII-XX w., bitwy pod Tomaszowem z 1939 roku, okupację na Ziemi Tomaszowskiej oraz kulturę materialną i duchową tomaszowskiej wsi.
Ostatnie organizowane w muzeum wystawy czasowe dotyczą malarstwa Ireny Czerskiej-Kubickiej „Na przekór jesieni”, „Oni walczyli o niepodległość” oraz przedstawienia aniołów w sztuce „Anielskie impresje”.
Historia
Muzeum zostało założone 7 października 1962 roku przez znanego regionalistę, dyrektora szpitala powiatowego w Tomaszowie Lubelskim dr. Janusza Petera. Po otwarciu znajdowało się tam około 1700 eksponatów, które były własnością założyciela. Wszystkie znajdowały się w szpitalu powiatowym, który był pierwszą siedzibą muzeum. Od 1967 roku placówka stała się powiatową instytucją kultury.
W 1975 roku instytucję przeniesiono do budynku dawnego Sejmiku Powiatowego. Wtedy również placówkę podporządkowano Muzeum Okręgowemu w Zamościu. Niemal 10 lat później Muzeum przeniesiono do nowo wybudowanego Domu Kombatanta. Od roku 1999 Muzeum jest instytucją samodzielną, a jej organem prowadzącym jest powiat tomaszowski.
Od początku istnienia Muzeum Regionalne gromadziło zabytki związane z dziejami miasta i regionu tomaszowskiego. Wśród zbiorów placówki znalazły się również dokumenty, druki i fotografie dotyczące historii miasta i regionu. Muzeum zajmuje się również prowadzeniem badań nad przeszłością Ziemi Tomaszowskiej.
Muzeum Regionalne im. Janusza Petera znajduje się na ul. Zamoyskiej 2. Czynne jest od wtorku do piątku od godziny 9 do 15.30 oraz w weekendy od godz. 10 do 15. Bilet ulgowy kosztuje 3 zł, normalny 4 zł.
