Dokumenty dotyczące milicji miejskiej w Lublinie z 1916 roku, druki Policji Państwowej, wycinki gazet, archiwalne zdjęcia a także elementy umundurowania i wyposażenia – to wszystko można zobaczyć w Policyjnej Izbie Pamięci – Sali Tradycji. Znajduje się ona w jednym z lubelskich komisariatów i od lat cieszy się dużym zainteresowaniem wśród mieszkańców Lublina i turystów.
Izba Pamięci – Sala Tradycji powstała w 2010 roku i przez 9 lat funkcjonowała w sali konferencyjnej Komendy Wojewódzkiej Policji w Lublinie przy ulicy Narutowicza 73. W nowej siedzibie, która znajduje się w VI Komisariacie Policji przy ul. Gospodarczej 1B, została otwarta dla zwiedzających we wrześniu 2019 roku. Wystawę można zobaczyć na drugim piętrze oraz w garażu, gdzie znajdują się zabytkowe pojazdy.
Wchodząc do Izby Pamięci możemy zobaczyć gablotę poświęconą patronowi Policji. – W 2018 roku, gdy trwały przygotowania do setnej rocznicy policji powstał pomysł, by każda z Komend Wojewódzkich w Polsce otrzymała patrona. My wybraliśmy insp. Tadeusza Florentyna Tomanowskiego. Był pierwszym komendantem na Lubelszczyźnie po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Od 2 sierpnia 1919 r. do 1 kwietnia 1922 r. piastował stanowisko Komendanta Okręgu IV Lubelskiego Policji Państwowej. Jako szef lubelskich stróżów prawa dał się poznać nie tylko jako wybitny fachowiec, ale także dobry szef dla swoich podwładnych. Jego wiedza i doświadczenie wykorzystywane w lubelskim garnizonie zaowocowało awansem do Warszawy – opowiada Zbigniew Skrzypek, który opiekuje się Izbą Pamięci.
W tej części widzimy też mundury z różnych okresów działalności Policji, a także wcześniejsze mundury antyterrorystów. – Te mundury mają są podobne do mundurów wojskowych, które były wykorzystywane jakieś 15 lat temu. Składają się też z kamizelki kuloodpornej i kominiarki – mówi Skrzypek.
Gabloty
Następnie wchodzimy do dużej sali, gdzie znajduje się reszta eksponatów. – Posiadamy replikę najstarszego munduru z 1936 roku. Mamy trzy takie mundury: podkomisarza, posterunkowego i sierżanta. Uszyliśmy te mundury w 2007 roku z okazji centralnych obchodów policji w Zamościu – wspomina opiekun Izby.
W gablotach znajdziemy też liczne dokumenty. Dotyczą one milicji miejskiej w Lublinie, która powstała w 1916 roku. – Jest tu taki dokument, który mówi o powstaniu milicji i możliwościach jej finansowania. Wówczas Lublin znajdował się pod zaborem rosyjskim, więc wszystko odbywać musiało się za zgodą władz carskich – zaznacza Skrzypek.
Od milicji do policji
W Izbie Pamięci znajdziemy oryginalne, ręcznie pisane dokumenty. W sześciu dużych gablotach znajdziemy druki dotyczące Policji Państwowej. Wśród tych zbiorów znajdziemy wycinki z gazetek policyjnych, zdjęcia komendantów Policji z różnych regionów kraju, a także mandaty i zdjęcia archiwalne.
– Można zobaczyć na przykład świadectwo ukończenia szkoły policyjnej. Możemy zobaczyć też, jakie dawniej były oznaczenia przy mundurze. W gablotach znajdziemy również puchary, które były wykonane ręcznie i dziś wyglądają jak dzieła sztuki – dodaje.
W Izbie Pamięci znajdziemy również cukierki. – Wiele osób zastanawia się, po co one są. W 2007 organizowaliśmy na Lubelszczyźnie Centralne obchody święta Policji. Główne uroczystości odbywały się w Zamościu. Na tę okazję zamówiliśmy okolicznościowe cukierki. Teraz kilka z nich służy za eksponat. – zdradza Skrzypek.
Kamera, akcja!
Ciekawą częścią wystawy jest również zbiór aparatów fotograficznych. – Mamy różne polaroidy z lat 70. i 80. ubiegłego wieku. Te aparaty były użytkowane przez milicjantów, a potem policjantów, są one dość dobrej jakości – podkreśla nasz rozmówca. Oprócz aparatów znajdziemy również lampy błyskowe i kamery, które również były wykorzystywane podczas pracy funkcjonariuszy.
Ciekawym eksponatem jest torba, w której znajduje się dawny sprzęt do kontrolowania trzeźwości kierowców. – Znajduje się w niej balonik, w tekturowych pudełeczkach probierze. Jeśli osoba była pod wpływem alkoholu kryształki się zabarwiały. Oczywiście nie pokazywały zawartości alkoholu – zaznacza Skrzypek.
Oprócz tego w Izbie Pamięci znajdziemy maszyny do pisania i liczenia, niszczarki, sprzęt kwaterunkowy: meble, szafy pancerne, odkurzacze, sprzęt uzbrojenia: pałki, futerały na broń, maski przeciwgazowe. Nie zabrakło również sprzętu medycznego takiego jak: aparaty do sztucznego oddychania, apteczka pierwszej pomocy walizkowa i apteczki ścienne. Znajdziemy też takie perełki jak: magnetofon szpulowy, maskę przeciwgazową z wycieraczką i gabardyny komendantów. W garażu natomiast zobaczyć możemy policyjne radiowozy, a także motocykle.
Jak zwiedzić Izbę Pamięci
Salę Tradycji – Izbę Pamięci można zwiedzić w VI Komisariacie Policji w Lublinie. Aby umówić się na zwiedzanie należy skontaktować się pod numerem telefonu: 81 535 44 25 bądź mailowo: zbigniew.skrzypek@lu.policja.gov.pl. Zwiedzanie jest możliwe pod w każdy wtorek od godziny 8:00 do 14:00.
Salę Tradycji mogą zwiedzić również grupy zorganizowane. Te, które chcą zobaczyć eksponaty muszą zgłosić się wcześniej pod numer telefonu: 81 535 42 44. Wystawa polecana jest przede wszystkim szkołom o profilu policyjnym i wojskowym, młodzieży ze szkół podstawowych, a także uczelni wyższych.
1Zobacz galerię zdjęć
