Od 20 do 22 sierpnia po raz piętnasty Lublin wypełni tradycyjna muzyka i sztuka ludowa w ramach Jarmarku Jagiellońskiego. Rzemieślniczym tematem przewodnim festiwalu będzie tym razem budowa instrumentów tradycyjnych, a przedostatni weekend wakacji stanie się okazją do głębszego poznania tajników tej dziedziny.
Osoby pełnoletnie, szczególnie zainteresowane zdobyciem specjalistycznej wiedzy z tego zakresu, mogą wziąć udział w Letniej Szkole Tradycji, czyli programie warsztatów organizowanych przez Fundację Kultura Enter w partnerstwie z Warsztatami Kultury w Lublinie.
Tegoroczna edycja festiwalu skupiona będzie wokół tematyki związanej z instrumentami tradycyjnymi. Na Jarmarku Rzemieślniczym będzie można zakupić instrumenty stworzone przez mistrzów, którzy swoją wiedzą i umiejętnościami podzielą się także podczas warsztatów budowy instrumentów czy gry na nich. Program skupiony wokół tej tematyki dopełnią także wystawy, spotkania i spektakle, które przybliżą wybrane tradycje regionalne.
Jak co roku, podczas Jarmarku Jagiellońskiego będzie można wziąć udział w Letniej Szkole Tradycji, którą przygotowuje Fundacja Kultura Enter. To program specjalistycznych i rozbudowanych warsztatów dla osób zainteresowanych tradycyjnym rzemiosłem i sztuką ludową. Podstawową zasadą podczas warsztatów jest relacja mistrz-uczeń. Relacja ta, ze względu na swoją wyjątkowość i bezpośredniość przekazu, jest skutecznym narzędziem wspomagania procesu przekazu tradycji.
Letnia Szkoła Tradycji
Tegoroczną tematyką Letniej Szkoły jest budowa instrumentów ludowych, zarówno tych przeznaczonych do grania melodii, jak oktawki, piszczałki czy okaryny, jak i służących zabawie jednym dźwiękiem i rytmem – gwizdków oraz bębenków. Uczestnicy poznają tajniki tworzenia instrumentów z drewna, gliny i metalu.
Zajęcia poprowadzą doświadczeni budowniczowie, którzy od lat w swoich przydomowych pracowniach wytwarzają różnego typu instrumenty i narzędzia muzyczne, a także udoskonalają technikę ich wykonywania. To także osoby, które prowadzą studium przypadków, dokonując wyborów między zachowywaniem tradycyjnych, starodawnych metod a stosowaniem innowacyjnych rozwiązań i nowoczesnych narzędzi w procesie budowy instrumentów ludowych.
Warsztaty w ramach Letniej Szkoły Tradycji
Grupa I, Warsztaty budowy oktawek biłgorajskich
Zajęcia poprowadzi Zbigniew Butryn z Janowa Lubelskiego (Lubelskie). Uczestnicy będą pracować nad powstaniem oktawek biłgorajskich. Cała grupa będzie wspólnie budować jeden instrument.
Choć zachowane zabytki muzealne mają różne rozmiary (np. model znajdujący się w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie jest wielkości skrzypiec „połówkowych”), podczas warsztatów powstanie instrument użytkowy o menzurze skrzypiec 4/4. Instrument będzie służył do działań edukacyjnych. Do udziału w warsztatach wymagana jest podstawowa umiejętność obsługi dłut, młotka i innych narzędzi stolarskich.
Zajęcia odbywać się będą 19, 20 i 22 sierpnia od godziny 15 do 19 oraz 21 sierpnia od godziny 10 do 14 w Warsztatach Kultury w Lublinie (ul. Grodzka 7, sala wystawowa, II piętro)
Grupa II – Warsztaty budowy bębenka obręczowego,
Zajęcia poprowadzi Katarzyna Zedel z Pawłowa (Radomskie). Uczestnicy poznają cały proces budowy bębenka obręczowego, na Lubelszczyźnie zwanego „sitkowym”, oraz obróbkę poszczególnych elementów z drewna, metalu i skóry. Wszyscy uczestnicy będą pracować wspólnie nad jednym dużym egzemplarzem, który będzie następnie służył do celów edukacyjnych, a ponadto każdy wykona własny bębenek o małych rozmiarach. W zależności od zdolności uczestników i dostępnego czasu, będzie można wykonać również drewniane zabawki muzyczne, inspirowane dziełami rzeźbiarza Jana Puka z Trześni. Do udziału w warsztatach wymagana jest podstawowa umiejętność obsługi wyrzynarki, szlifierki kątowej, młotka i innych narzędzi stolarskich.
Zajęcia odbędą się 19, 20 i 22 sierpnia od godziny 10 do 14 i 21 od godziny 15 do 19 w Warsztatach Kultury w Lublinie (ul. Grodzka 7, sala wystawowa, II piętro)
Grupa III – Warsztaty budowy ceramicznych okaryn i gwizdków
Zajęcia poprowadzi Grzegorz Romańczyk z Piotrkowic (Małopolska). Uczestnicy warsztatu zapoznają się z całym procesem budowy gwizdków i okaryn. Pierwszą ważną czynnością przed zbudowaniem instrumentów będzie wylanie i obróbka ich form, których następnie będzie można używać wielokrotnie. Uczestnicy zdobędą wiedzę o obróbce (czyszczenie, kucie) tych glinianych wyrobów, a także wiedzę na temat procesu wypalania. Do udziału w warsztatach nie wymagana jest specjalistyczna wiedza, jednak uczestnicy muszą liczyć się z faktem, że jest to „brudna i mokra robota”.
Zajęcia odbędą się 19 sierpnia i trwać będą od godziny 15 do 19 i od 20 do 22 sierpnia od godziny 10 do 14 w Warsztatach Kultury w Lublinie (ul. Grodzka 7, sala warsztatowa przy patio, parter)
Grupa IV
Grupa IV weźmie udział w warsztatach budowy drewnianych instrumentów pasterskich: gwizdków, piszczałek wielkopostnych (bez otworów palcowych), fujarek pasterskich (z otworami palcowymi), dwojnicy, Warsztaty poprowadzi Marcin Blachura z Żywca i Przemysław Ficek z Jeleśni (Beskid Żywiecki). Celem warsztatów będzie nauka poszczególnych etapów i metod oraz własnoręczne wykonanie tradycyjnych instrumentów dętych z czarnego bzu. Uczestnicy będą wykonywać gwizdki o prostych formach, piszczałki wielkopostne (bez otworów palcowych) oraz w miarę umiejętności i możliwości czasowych piszczałki 6-otworowe (fujarki). Nauka zakończona będzie świętowaniem sukcesów twórczych i praktyką muzyczną na zbudowanych instrumentach. Do udziału w warsztatach nie jest wymagana specjalistyczna wiedza, jednak uczestnicy powinni posiadać podstawową umiejętność operowania dłutami i nożykami.
Zajęcia odbędą się 19 sierpnia i trwać będą od godziny 15 do 19 i od 20 do 22 sierpnia od godziny 10 do 14 w Klasztorze oo. Dominikanów (ul. Złota 9, Sala Unii).
Jak się zapisać?
Zapisy trwają do niedzieli (8 sierpnia). Warsztaty są bezpłatne i skierowane do osób pełnoletnich. Formularz zapisu jest dostępny na stronie internetowej Jarmarku Jagiellońskiego. Letnia Szkoła Tradycji odbywa się od 19 do 22 sierpnia. Obowiązuje kaucja w wysokości 200 zł, zwracana osobom, które wzięły udział w pełnym wymiarze godzinowym warsztatów.
Aby się zapisać należy wybrać temat, któremu poświęci się 4 dni warsztatów. Trzeba pamiętać, że uczestnicy zobowiązują się do wzięcia udziału we wszystkich dniach warsztatów. O dostaniu się na warsztaty decydują odpowiedzi na zawarte w formularzu pytania. Potwierdzenie zostanie dostarczone e-mailem. Regulamin jest dostępny na stronie internetowej Jarmarku Jagiellońskiego.
Fot. Tomasz Bylina
