Już od 2000 roku w drugi czwartek października przypada Światowy Dzień Wzroku. W tym roku obchodzimy ten dzień 14 października. O tym co ma na celu to święto i jak powinniśmy dbać o swój wzrok rozmawialiśmy z Jarosławem Wieczorkiem, właścicielem lubelskiej Pracowni Optycznej – CIESZY OCZY.
Co to jest Światowy Dzień Wzroku i dlaczego jest organizowany?
J.W.: Światowy Dzień Wzroku (WSD) to kampania organizowana corocznie przez Międzynarodową Agencję Zapobiegania Ślepocie (IAPB), po to aby zachęcić rządy, korporacje, instytucje i osoby prywatne do zwrócenia uwagi zdrowie oczu oraz aktywnego wspierania powszechnego dostępu do specjalistów ochrony wzroku. Nie zdajemy sobie sprawy, że na świecie co najmniej 1 miliard ludzi cierpi z powodu zaburzeń widzenia, którym można było zapobiec lub które nie zostały jeszcze rozwiązane.
Jakie są główne przyczyny utraty wzroku?
J.W.: Głównymi przyczynami utraty wzroku są nieskorygowana wada wzroku, niezoperowana zaćma, zwyrodnienie żółtej plamki związane wiekiem (AMD), jaskra i retinopatia cukrzycowa. Dzieci z wadą wzroku do 5 razy rzadziej uczestniczą w formalnej edukacji i często osiągają gorsze wyniki. Odsetek nieskorygowanych wad wzroku na świecie jest zwykle większy na obszarach wiejskich i u osób starszych, kobiet, osób niepełnosprawnych, mniejszości etnicznych i ludności rdzennej.
Należy pamiętać, że prawidłowe widzenie odpowiada za właściwe zbieranie i analizowanie bodźców z otaczającego nas świata i jest kluczowym elementem w efektywnym procesie edukacji. Najczęściej patrzymy zupełnie automatycznie, nie zdając sobie sprawy z tego, jak wzrok jest nam potrzebny i ile funkcji pełni w naszym życiu.
Z jakimi problemami zgłaszają się pacjenci do pana salonu?
J.W.: W ciągu ostatnich dwóch dekad otoczenie w jakim funkcjonuje człowiek bardzo się zmieniło. Dużo więcej czasu spędzamy pracując patrząc z bliska, czytając, korzystając z monitorów i bardzo często ma to miejsce w pomieszczeniach bez dostępu do światła dziennego. Miesiące pandemii ograniczały aktywność na świeżym powietrzu. Ograniczony został też dostęp do specjalistów z zakresu ochrony zdrowia. To wszystko miało wpływ m. in. na stan naszego wzroku, a przez to na jakość życia. Zgłaszający się pacjenci, skarżą się na nieostre widzenie, „zmęczone” oczy, czy bóle głowy spowodowane długotrwałą pracą przy komputerze. Dodatkowo może pojawiać się suchość oczu i dwojenie obrazu.
Co możemy zrobić dla swoich oczu, żeby jak najdłużej móc się cieszyć ich dobrą kondycją?
J.W.: Pierwszą, jednocześnie najważniejszą rzeczą, są systematyczne badania wzroku. W czasie badania specjalista (okulista, optometrysta) będzie mógł ocenić jakość widzenia na odległości i z bliska, zbadać widzenie obuoczne, ocenić przedni i tylny odcinek oka, ocenić tempo zachodzących zmian korekcji, dobrać odpowiednią korekcję w zależności od warunków w jakich pacjent funkcjonuje.
Później, na podstawie przeprowadzonego badania i wywiadu z pacjentem, możemy zaproponować rodzaj postępowania, np. korekcję okularową, soczewkami kontaktowymi albo zabieg chirurgii refrakcyjnej. W przypadku korekcji wady okularami mamy do dyspozycji różne rozwiązania konstrukcyjne, np. okulary jednoogniskowe, progresywne, do pracy biurowej oraz rodzaje uszlachetnień, np. powłoki antyrefleksyjne do pracy przy komputerze, do jazdy samochodem, szkła fotochromowe lub barwione. Specjalista powinien też przekazać ogólne zalecenia odnośnie higieny oczu i całego organizmu.
Jak na co dzień możemy dbać o wzrok – ten zdrowy i z wadami?
J.W.: Zdrowy styl życia, w tym zbilansowana dieta i regularne ćwiczenia, to pierwszy krok do „dbania o wzrok”. Pamiętajmy o odpowiedniej ilość snu, który pozwala na regenerację wzroku. W przypadku uczucia suchości oczu należy stosować środki nawilżające łagodzące te objawy. Należy chronić wzrok przed promieniowaniem UV za pomocą wysokiej jakości okularów przeciwsłonecznych.
Bardzo ważne jest zarządzanie czasem spędzonym przed ekranem i robienie regularnych przerw. Przydatną praktyczną zasadą jest zasada 20-20-20: na każde 20 minut spędzonych na korzystaniu z ekranu należy przez 20 sekund odwracać wzrok na coś, co znajduje się w odległości 20 stóp (około 6 metrów).
Oczywiście, aby chronić wzrok, nie ma nic lepszego niż regularne, kompleksowe jego badanie przez wykwalifikowanego specjalistę. Ważne jest również nie zaniedbywanie badań mających na celu wykrycie szerokiego zakresu problemów zdrowotnych, które mogą mieć wpływ na jakość naszego widzenia, jak np. nadciśnienie, cukrzyca, choroby tarczycy.
Pamiętajmy, że na kondycję naszych oczu wpływa wiele czynników z zewnątrz. Jednak niezależnie od tego jaką i w jakich warunkach pracę wykonujemy powinniśmy stosować się do podstawowych zasad, które pozwolą utrzymać nasz wzrok w zdrowiu tak, aby służył nam jak najdłużej.
