– Nie powinniśmy przekroczyć 15 tysięcy zakażeń dziennie – mówi profesor Agnieszka Szuster-Ciesielska z Katedry Wirusologii i Immunologii UMCS, zastępca dyrektora Instytutu Nauk Biologicznych UMCS. Dowiedzieliśmy się również, jak można sprawdzić odporność po szczepieniu oraz jak może rozwinąć się kolejna fala pandemii.
Weszliśmy w trzecią falę pandemii. Jakie scenariusze są zakładane?
– Oprę się na wynikach analiz matematycznych, które zostały przedstawione przez Ośrodek Modelowania Matematycznego i Komputerowego przy Uniwersytecie Warszawskim oraz przy Uniwersytecie Waszyngtońskim, które przewidziały trzecią falę. Również w Polsce trzecia fala jest już faktem, a wyniki modelowania dla Polski wskazują, że ilość zakażeń nie powinna przekroczyć 15 tys. Historia nas uczy, że gdy pojawiały się fale zachorowań to najgroźniejsza była z reguły ta druga. Tak było na przykład przy grypie hiszpance. Po przejściu wysokiej, jesiennej fali teraz znowu obserwujemy wzrost zakażeń. Ich dalsza eskalacja będzie zależała od dwóch czynników: nowych, szybko transmitujących się wariantów wirusa oraz naszej samodyscypliny.
Jest szansa, że pozbędziemy się wirusa na dobre?
– Bardzo trudno jest przewidzieć, kiedy będziemy całkiem wolni od wirusa i czy w ogóle będziemy. Przypuszczenia są raczej takie, że koronawirus już z nami zostanie, jednak nie wiadomo w jakiej formie. Nie wiemy czy będzie powodował zakażenia ogniskowe o podobnym do dzisiejszego natężeniu objawów choroby, czy wirus złagodnieje i będzie bardziej przypominał wirusy przeziębieniowe. Pewne jest to, że wirus ten nie będzie sezonowym, bo mieliśmy i mamy do czynienia z zakażeniami w różnych strefach klimatycznych i we wszystkich porach roku.
Tylko poprzez szczepienia możemy zatrzymać epidemię?
– Nie tylko. Możemy ją zatrzymać poprzez bardzo rygorystyczne przestrzeganie obostrzeń. Mówię tutaj oczywiście o maseczkach i dystansie dlatego, że wirus sam nie przeskakuje z człowieka na człowieka. To my stwarzamy mu okazję do przeniesienia się właśnie poprzez bliskość.
Od soboty możemy zasłaniać usta i nos jedynie maseczką ochroną. To rzeczywiście ograniczy rozprzestrzenianie się wirusa?
– Przede wszystkim warto powiedzieć, że należało to wprowadzić na samym początku drugiej fali, gdy mieliśmy już doświadczenie z wiosny. Na samym początku było tylko mówione, aby zakrywać usta i nos niemal czymkolwiek. Mogły to być bawełniane chusty, kominy, bandany, a później szaliki. Żadna z wymienionych osłon nie ma właściwości filtracyjnych, a nawet nie może nas uchronić przed wydzielanym aerozolem. Noszenie masek bardziej profesjonalnych, począwszy od maski chirurgicznej, wydaje się być bardzo uzasadnione.
Trwają szczepienia nauczycieli szczepionką AstraZeneca. Co do tej pory o niej wiemy?
– Szczegółowo opisano już zasady budowy tej szczepionki i w jaki sposób ona funkcjonuje. Szczepionka ta posiada wysoki profil bezpieczeństwa i skuteczności, potrafi nas ochronić nie tylko przed ciężkim przebiegiem COVID-19 ale również przed hospitalizacją, a nawet transmisją wirusa.
Większość nauczycieli odczuwa skutki szczepienia w postaci gorączki, nudności i bólów mięśni. To chyba jednak normalna reakcja organizmu, bo organizm wytwarza wtedy przeciwciała?
– Jak najbardziej! Te reakcje, które utrzymują się zazwyczaj do dwóch, trzech dni są efektem reakcji układu odpornościowego na szczepionkę i one są wręcz pożądane. Świadczy to o tym, że nasz organizm reaguje prawidłowo.
Dlaczego szczepionka AstraZeneca nie może być podawana seniorom?
– Odpowiedź jest bardzo prosta. Z formalnego punktu widzenia, firma nie mogła zarekomendować podawania szczepionki osobom powyżej 65. roku życia, ponieważ ta grupa seniorów nie była wystarczająco licznie reprezentowana w badaniach klinicznych. Według WHO nie ma żadnych przeciwwskazań, aby szczepionka ta była podawana osobom bez górnego limitu wieku. W Wielkiej Brytanii tak się właśnie dzieje.
Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy mogą zrobić test serologiczny, żeby sprawdzić odporność na COVID po szczepieniu. Czy taki test pokaże naszą odporność?
– Oczywiście, że tak. Po upływie dwóch, trzech tygodni od podania pierwszej, a zwłaszcza drugiej dawki ten poziom przeciwciał może być wykryty przez właściwe testy.
W Polsce mamy już blisko 2 miliony zaszczepionych osób. Z czego wynika dalej niechęć do szczepień?
– Oceniam, że tutaj mamy dwie grupy osób. Jest grupa osób, które są zdeklarowanymi przeciwnikami szczepień i do nich trudno docierają jakiekolwiek argumenty. Są przeciwni nie tylko tym szczepieniom, ale i wszystkim innym. Jest też druga grupa osób, która z braku należytej wiedzy czy sprzecznych komunikatów rządowych nabiera wątpliwości i to jest nasza docelowa grupa działań informacyjnych. Chcemy, aby do tych osób dotarła wiedza dotycząca skuteczności i potrzeby szczepień. Wtedy jest duża szansa, że te osoby również będą się szczepiły.
