O zwyczajach wielkanocnych w województwie lubelskim, zarówno tych minionych, jak i tych, które obchodzimy do dziś opowiada prof. dr hab. Mariola Tymochowicz z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS.
– Na Lubelszczyźnie praktykowane były wiosenne formy kolędowania. Uczestniczyli w nich mali chłopcy (…). Ci chłopcy zabierali ze sobą krzyż drewniany, czasami jeszcze też dzwoneczki i z tymi rekwizytami chodzili od domu do domu i składali gospodarzom życzenia. Za te życzenia otrzymywali dary, najczęściej były to właśnie pisanki, ale też inne słodkości – wyjaśnia prof. Tymochowicz, nawiązując do tradycyjnych obchodów Wielkanocy.
Ekspert podkreśla, że główne, najbardziej znane tradycje są identyczne, jak kiedyś.
– Więcej różnic możemy się doszukać np. w obchodzeniu niedzieli wielkanocnej, Wielkiej Soboty czy Lanego Poniedziałku. Mamy ciekawy zwyczaj, który utrzymuje się współcześnie, nazywany bębnieniem i jest realizowany tylko w jednej miejscowości, czyli w Janowcu nad Wisłą – mówi prof. Tymochowicz. – Ale te zwyczaje, które kiedyś były są już w zaniku, bo w ostatnich latach odchodzimy od tych dawnych tradycji. Jest to jednak naturalne, bo funkcjonujemy w innych czasach i w wiele z tych praktyk magicznych nie wierzymy, bo mamy inną wiedzę i rozumienie – podkreśla.
Jedną z głównych tradycji jest święcenie pokarmów w Wielką Sobotę. – Nie jesteśmy w stanie dokładnie ustalić skąd się to wzięło, ale badacze mówią, że pochodzi ona jeszcze z czasów przedchrześcijańskich. Kiedy po zimie przychodziła wiosna to nasi przodkowie podejmowali obrzędy, które miały za zadanie ożywić tę przyrodę i składali ofiary bogom, którzy mieli w tym pomóc. Przede wszystkim miało zapewnić to urodzaj rolnikom. Sam zwyczaj święcenia pokarmów powstał na Zachodzie – dodaje ekspert.
O ekspercie
Mariola Tymochowicz jest zawodowo związana z Instytutem Nauk o Kulturze UMCS, gdzie sprawuje opiekę nad biblioteką instytutu oraz Archiwum Badań Terenowych. Jest również laureatką wielu nagród i grantów badawczych, a także autorką licznych publikacji z zakresu szeroko pojętej kultury ludowej, obejmującej m.in. regionalne stroje, obrzędy i tradycje.
Odcinek podcastu możecie zobaczyć tutaj
Fot. Bartosz Proll/Materiały prasowe UMCS
