Na ciele każdego człowieka znajdują się dziesiątki przebarwień. Mogę to być zmiany, blizny, brodawki lub pieprzyki. Czy zawsze musimy się nimi martwić? Jak obchodzić się z takimi zmianami skórnymi, gdy na dworze słońce świeci coraz mocniej?
Jak rozpoznać czerniaka?
Czerniak jest najbardziej złośliwym nowotworem skóry. Co roku, szczególnie wiosną i latem, organizowanych jest wiele akcji informujących jak można go rozpoznać. Jest to niezwykle ważne, bo przy wczesnym zdiagnozowaniu szanse na wyleczenie wzrastają do ok. 90 procent.
W domowym obserwowaniu znamion i wykrywaniu czerniaka podstawową wiedzą jest znajomość metody ABCDE.
Asymmetry – asymetria – zazwyczaj pieprzyki mają symetryczny kształt, gdybyś przeprowadził przez środek linię, to obie połówki byłyby identyczne. Jeżeli jednak połowy różnią się między sobą – jest to wyraźne ostrzeżenie, że może to być czerniak.
Border – obwódka – łagodne znamię ma gładkie, równe krawędzie. Czerniak natomiast, nawet w początkowym stadium, będzie charakteryzował się nierównomiernym, karbowanym lub ząbkowanym, obramowaniem.
Color – kolor – większość pieprzyków jest jednego koloru, co jest całkowicie normalne. Gdy dostrzeżesz, że twoje znamię ma więcej niż jeden kolor – natychmiast skontaktuj się z lekarzem. Czerniaki mogą być brązowe lub czarne, ale zdarzają się również niebieskie, czerwone, czy białe.
Diameter – średnica – łagodne zmiany zazwyczaj są mniejsze od tych złośliwych. Średnica standardowego pieprzyka nie powinna przekraczać 6 mm.
Evolving – rozwój – czynnikiem, który może wskazywać na niebezpieczeństwo czerniaka jest również zmiana wyglądu pieprzyka. Wygląd „zwykłych” pieprzyków jest niezmienny, w przeciwieństwie do nowotworów, które ewoluują na przestrzeni czasu. Dlatego niezwykle ważna jest regularna obserwacja swojego ciała.
Lepiej zapobiegać niż leczyć
Należy dokładnie oglądać swoje ciało, nawet w miejscach, które teoretycznie nie są bezpośrednio narażone na promienie słoneczne (np. miejsca intymne). Dodatkowo raz w roku, a u osób, które znajdują się w grupie ryzyka – dwa razy, warto udać się do dermatologa lub onkologa. Lekarz za pomocą dermoskopu sprawdzi, czy zmiany na ciele są niepokojące. Jeżeli tak – najprawdopodobniej zaleci usunięcie tego fragmentu skóry, a wycięte ogniwo prześle do analizy.
Jak chronić swoja skórę?
Nadmierne eksponowanie cała na promienie słoneczne może zwiększyć ryzyko zachorowania na nowotwory skóry, takie jak rak podstawnokomórkowy, kolczystokomórkowy, czy czerniak. Dlatego niezmiernie ważna jest ochrona przed słońcem – noszenie kapelusza i stosowanie kremów z filtrem UV. Ogólna zasada dobierania odpowiedniego filtru wygląda tak: im jaśniejszy odcień cery, tym wyższy SPF. Również sztuczne promieniowanie np. w solarium jest niezwykle szkodliwe i grozi poparzeniem skóry. Dodatkowo przed wyjazdem do słonecznego kraju, podczas którego planujesz się opalać, warto pójść do lekarza, by obejrzał pieprzyki i zadecydował, czy któryś z nich trzeba usunąć lub szczególnie zabezpieczyć podczas planowanych wakacji.
To powinno wzbudzić twoją czujność
- Znamię, które swędzi, boli lub które „czuje się” przy wykonywaniu codziennych czynności.
- Pojawiająca się w znamieniu jakaś wydzielina lub krew.
- Wszystkie zmiany skórne w miejscach nietypowych, np. na podeszwie stóp lub wewnętrznej stronie dłoni, narządach płciowych.
Jeżeli któreś z powyższych objawów zauważasz u siebie natychmiast skontaktuj się ze specjalistą – dermatologiem lub onkologiem. Nie lekceważ sygnałów, które daje ci twoje ciało.
