Opakowania wielomateriałowe są wykonane z co najmniej dwóch różnych materiałów, których w domowych warunkach nie można w prosty sposób rozdzielić. Najbardziej charakterystycznym i rozpowszechnionym przykładem opakowania wielomateriałowego są kartoniki na płynną żywność – stanowią aż 60% wszystkich opakowań wielomateriałowych w Polsce.
Wykorzystuje się je do pakowania produktów spożywczych, takich jak mleko czy sok. Kartoniki, choć z wyglądu się nie różnią, mogą być zbudowane z różnych warstw. Poszczególne warstwy usztywniają opakowanie, chronią przed światłem, tlenem i wahaniami temperatury.
Dzięki temu produkty spożywcze zachowują świeżość i są chronione przed działaniem grzybów i bakterii. Kartoniki są lekkie, a przez to przyjazne w codziennych zakupach. Mają też sprytne zamknięcia, np.: nakrętki ułatwiające wielokrotne otwieranie. Długie terminy ważności produktów w takich opakowaniach, pomagają również zmniejszyć marnotrawienie żywności.
Z czego składają się opakowania wielomateriałowe?
Głównym materiałem we wszystkich tego typu opakowaniach jest karton. W każdym opakowaniu jest go akurat tyle, żeby nadać mu odpowiednią sztywność przy zachowaniu niskiej masy. Dodatkowo po opróżnieniu zachowuje właściwości elastyczne i bez problemu możemy go zgnieść, żeby w pojemniku zajmował znacznie mniej miejsca niż z zawartością.
Poza kartonową obudową każde opakowanie tzw. „tetrapak” składa się jeszcze z kilku warstw folii polietylenowej oraz z warstwy folii aluminiowej. Z zapakowaną w ten sposób żywnością kontakt ma jedynie folia polietylenowa, która jest dla nas bezpieczna.
Aluminium musi być jednak w takim opakowaniu z uwagi na swoje właściwości aseptyczne. Stanowi również barierę dla tlenu, światła i aromatów pochodzących z zewnątrz.
Dzięki takiemu składowi i właściwościom poszczególnych warstw całe opakowanie, jeśli pozostanie nienaruszone, może bez niskich temperatur i konserwantów utrzymać świeżość swojej zawartości nawet do roku.
Do najbardziej powszechnych w Polsce opakowań wielokartonowych należą:
- kartony po sokach, przecierach, mleku
- „papierki” po słodyczach
- torby termoizolacyjne
- saszetki po przyprawach
– Zaletom towarzyszy trudność recyklingu takich opakowań. Przetworzenie ich jest trudniejsze niż w przypadku opakowań z jednego surowca (np.: papieru). Dzieje się tak głównie ze względu na konieczność oddzielenia poszczególnych warstw, wymaga to wyspecjalizowanych urządzeń i energii, co spowalnia procesy przetwórcze – tłumaczy Adam Przystupa, dyrektor w spółce KOM-EKO, która wprowadza wiele proekologicznych rozwiązań (m.in. stworzyła przydatną dla mieszkańców Lublina aplikację ekoAPP – przyp.red.)
W procesie recyklingu odzyskuje się celulozę w ten sam sposób jak w przypadku innych opakowań papierowych. Wrzuca się opakowania do hydropulpera, zalewa się to wszystko wodą i miesza. Dalej następuje rozwłóknienie kartonu i powstaje wysokiej jakości celuloza pierwotna o długich włóknach.
– O ile przy rozwłóknianiu makulatury odzyskujemy ok. 80% włókien, w przypadku opakowań wielomateriałowych jest to zaledwie 60% – wyjaśnia nasz ekspert.
Zgodnie z instrukcją na opakowaniu oraz wytycznymi na kontenerach do selektywnej zbiórki odpadów opakowania te należy wrzucać do żółtych pojemników przeznaczonych na plastik i tworzywa sztuczne.
Przed ich wrzuceniem oczywiście odkręcamy nakrętkę, a sam karton zgniatamy. – Póki co jednak najpopularniejszą metodą jest wykorzystanie odpadów wielomateriałowych w produkcji paliwa alternatywnego RDF dla cementowni – podkreśla dyrektor Przystupa.
Artykuł powstał we współpracy ze spółką KOM-EKO
Różnorodność opakowań wielomateriałowych
Kartony do płynnej żywności składają się z warstw i w związku z tym są opakowaniem wielomateriałowym. Kategoria ta jest jednak bardzo niejednorodna. W jej skład wchodzą zarówno opakowania, które w łatwy sposób są identyfikowalne, sortowane i poddawane recyklingowi, jak np. kartony do płynnej żywności, jak i odpady trudne w zbieraniu, sortowaniu i recyklingu. To te drugie – ze względu na swoją niewielką jednostkową masę lub na stopień ich zanieczyszczenia tłuszczem rzadko wchodzą one do systemu recyklingu i są najczęściej przerabiane na paliwo alternatywne (RDF). Mowa jest tutaj np. o „papierkach” po słodyczach, saszetkach po przyprawach, ale też opakowaniach do kawy, masła czy margaryny.
Recykling kartonów do płynnej żywności
Wysortowane kartony po płynnej żywności podlegają rozwłóknieniu w tzw. rozwłókniaczu
makulatury. Wrzucone do rozwłókniacza kartony są zalewane wodą w temperaturze otoczenia i poddawane ruchowi wirowemu przez ok. 30 min. W wyniku procesów tarcia i działania wody, wszystkie warstwy opakowania zostają od siebie skutecznie oddzielone. Następnie, odzyskane włókno celulozowe wysokiej jakości jest wykorzystywane głównie w produkcji tektury falistej, na którą popyt jest praktycznie nieograniczony (np. produkowane są z niej opakowania zbiorcze do produktów spożywczych i przemysłowych) oraz różnorodnych papierów higienicznych.
